Deze transportfiets van het merk Estafette uit Gouda stond recent op marktplaats. Hij zit nog grotendeels ingepakt in papier zoals geleverd in 1941. Meer over deze fiets volgt snel, maar alvast een preview:
Uitpakken maar! (video):
En ook al heeft Charles al meer foto’s van na het uitpakken gestuurd, ik ga even plagen en die later plaatsen 😉 (Ook omdat ik momenteel niet thuis ben, en dus even moet wachten tot ik tijd hem een uitgebreider artikel te plaatsen).
Het is iets van de laatste tijd dat ik erg bezig ben met het controleren van de kettinglijn. Dat is ook bij deze fiets niet helemaal zoals het zou moeten zijn.
Maurice en ik hebben de kettinglijn van de trapas en daarmee van het kettingwiel opgemeten en die vergeleken met die van de achternaaf. Daar zit 6,5mm verschil in.
Het kettingwiel en het achtertandwiel zijn beide van het type met afgeschuinde tanden zodat het verschil niet veroorzaakt dat de rollen van de ketting niet tussen de tanden kunnen vallen. Omdat ik het achterwiel toch opnieuw moet spaken ga ik daar ook wat aan doen.
Ondertussen kan ik wel alvast verklappen dat de fiets nog helemaal door de fietsenmaker afgesteld had moeten worden voordat er op gefietst kon worden. Ook als dat in 1941 al de bedoeling was geweest.
De fiets is door de fabriek afgeleverd met de bedoeling dat de fietsenmaker die dan voor de klant rijklaar zou maken.
De fiets is indertijd door de eigenaar, waarschijnlijk een fietsenmaker verstopt. Het is aannemelijk dat dat was i.v.m. de oorlog en de reële vrees dat de fiets geconfiskeerd zou worden. Verder is het een beetje raden maar er is dus niets meer mee gedaan toen de oorlog afgelopen was.
De spaaknippels zijn niet gemaakt van messing maar van een magnesium of aluminium legering. Toen ik de nippels los wilde draaien waren er verschillende die als stof uit elkaar vielen. Daardoor was te zien dat het metaal waar ze van gemaakt zijn van binnen grijs was. Ik weet niet precies wat het voor spul is maar ik heb er wel eens onderdelen van lampen en dynamo’s van gezien. Ook speelgoed zoals Dinky Toys.
Het verticale gedeelte van het bagagerek was verkeerd gemonteerd. Dat kon gelukkig eenvoudig verholpen worden door twee bouten te lossen en het staande gedeelte van het rek om te draaien.
Het rek is óf een hele vroege van Standaard óf het is een soort namaak. Het is gemaakt van zwaar bandstaal en gedeeltelijk in elkaar gelast inplaats van geklonken. Het is niet bepaald fijnzinnig gebouwd en past qua stijl helemaal niet bij de fiets. Daar komt bij dat het gat in de kroon van de voorvork erg laag zit waardoor het niet mogelijk is om de lange bout die het rek en het voorspatbord bij elkaar zou moeten houden te gebruiken. Die zat er dan ook niet doorheen en was duidelijk een probleem voor de fietsenmaker om op te lossen. Het is nu niet meer te achterhalen of het bagagerek door Estafette is gemaakt maar dat is dus niet waarschijnlijk omdat het gewoon niet past.
Nu eerst maar eens alle spaken uit de wielen proberen te krijgen om de naven van alle onregelmatigheden die zich er door de jaren heen op verzameld hebben te bevrijden en dan de banden er op. De naven en de trapas van nieuw vet voorzien en weer afstellen om te ervaren hoe het fietst.
echt geweldig mooi ; wist de vorige eigenaar niets van de herkomst ?
[en wat een schitterend stuur !]
Nou ja, dat wat er al eerder in de tekst is te lezen. Maar dat is dus ook niet zoveel. Het blijft een beetje raden.
En zo’n stuur heb ik ook nog niet eerder gezien en al helemaal niet in zo’n staat ?
Die spaaknippels zijn waarschijnlijk van zink. Dat is vrij bros, en verpulverd als je er een beetje kracht op zet. In die tijd waren de voorheen koperen munten ook van zink, want koper legeringen werd mee geschoten. Ik heb ook nog zinken smeernippels gehad, die ik maar niet in naven gedraait kreeg zonder ze af te breken. Vermoedelijk ook uit de oorlog.
Terwijl ik twijfelde toen ik hem op MP zag staan heb jij de knoop doorgehakt Charles! Kende dit merk nog niet. En dan NOS, dat mag je gerust een unicum noemen. Kan me voorstellen dat je daar een plekje voor vrij maakt! Hoeveel verschillende merken heb je nu in je collectie?
De fietsen die ik nu nog koester zijn een Göricke, een FAMA, een Germaan, vijf Junckers en nu deze Estafette.
Ik het verleden heb ik fietsen gehad die ik door omstandigheden weg moest doen en die ik eigenlijk nog wel in mijn verzameling had willen hebben. Dat waren een Sabre, een Groeneveld, een Phoenix en een Fongers.
Eigenlijk zonde om ‘m uit te pakken 😉
Tsja ….
Maar ik heb het papier en het karton van het kettingscherm bewaard 🙂
Ik betwijfel overigens dat het scherm van De Woerd is. Het lijkt te veel op een Roelewiel. Die laatsten wilden hun naam nog wel eens in zo’n scherm stempelen maar dat is hier niet het geval.
Het is mij niet bekend maar volgens mij maakten ze bij De Woerd kettingkasten en geen kettingschermen.
Ik denk dat de fietsenmaker die de fiets opgeslagen heeft zelf een verpakking van een lakdoek kettingkast voor het kettingscherm heeft gehangen. De doos zat er ook niet omheen maar er voor.
Het geeft overigens te denken want als het cijfer 44 op het karton voor een jaartal staat dan is de fiets in 1941 gebouwd en in 1944 opgeslagen.
Het kan zijn dat hij in 1942 is opgebouwd, met een jaar oude naaf. Op dat moment waren er vrijwel geen banden meer beschikbaar, en is hij waarschijnlijk onverkocht gebleven. Dat zou goed kunnen verklaren waarom hij in opslag is verdwenen (zonder banden).
Dat klinkt logisch, wat jammer dat niet bekend is over de geschiedenis en b.v waar[bij welke fietsenmaker] de fiets vandaan komt.
Want zo,n fiets is vast voor iemand besteld die deze door bepaalde omstandigheden niet heeft afgenomen , in die crisistijd is die vast niet gewoon ,,op voorraad,, gezet.
De fiets stond in een opslag waarvan de inhoud verkocht moest worden. De verkoper waar ik de fiets van gekocht heb wist er verder ook niet echt veel van omdat diegene die de fiets daar heeft opgeslagen het niet meer kon vertellen.
Alles wat er over gezegd is zijn speculaties. Het is bijvoorbeeld niet bekend of het wel een fietsenmaker was die de fiets op heeft geslagen.
Dat lijkt alleen maar zo omdat de fiets niet rijklaar is gemaakt.
Wat de werkelijke reden is blijft een raadsel.
maakt ook niet uit ; jij treft het maar !
Moest zo zijn! 🙂
Ik heb ook ooit een transportfiets met 0 km van de eerste eigenaar gekocht. Hij was slager en had diverse fietsen voor zijn leveringen. Hij had de fiets ook in oorlogstijd gekocht omdat allerlij onderdelen niet meer leverbaar waren en zo te voorkomen dat er fietsen uit het park stil kwamen te staan.
Hij heeft hem ook al die jaren bewaard ( helaas in een vochtige schuur) terwijl zijn productiefietsen al lang waren verkocht. Welicht was dat ook de reden dat deze nooit is afgebouwd.
Heb je daar nog foto’s van?
Ik moet mijn oude fotos eens door lopen. Maar vroeger maakte je met je analoge camara mondjesmaat foto’s omdat het eigenlijk wel duur was als je ze ook wilde afdrukken.
Als ik wat vindt zal ik het posten!
Wauw wat gaaf Charles!!!!
Precies bij de juiste persoon beland!
Groet Ad
Nou ja, het is een ongebruikte fiets met beslist hele mooie details maar er is ook een hoop werk aan.
Deze keer zal het meer restaureren worden dan reviseren. Da’s weer een heel ander verhaal. Ik ben zelf erg benieuwd naar de fiets als deze weer in elkaar zit. 🙂
Een van de dingen waar ik mijn hoofd over breek is bijvoorbeeld de banden. Wat modernere crème of nieuwe zwarte Vredestein Extra Zwaar.
Ik ben zelf geneigd om er crèmekleurige banden op te leggen maar dat worden dan altijd latere.
ik ben bijna jaloers
opzoek naar nieuwe witte banden en nooit op gaan fietsen zou ik zeggen zou jammer zijn dat je net een fietser over het hoofd ziert en dan stuk gaat
maar wel een erg mooi exemplaar
mijn gazzelle 1942 had ook zoon stuur maar was nog lang niet zo mooi meer als die van jou
Ja, het is een museumstuk waar ik ook wel een beetje zo mee om wil gaan. Er zijn wat plekjes waar de tand des tijds zijn knagende werk heeft gedaan. De naven zijn bijvoorbeeld aardig aangeslagen. Ik heb nog wel mooier vernikkeld spul maar ik denk dat ik het toch maar origineel houd. Alleen het bagagerek is wel heel erg ‘van de plaatselijke smid’ ? Te lomp voor woorden dus dat wordt wat anders en het achterspatbord is erg pokdalig. Daar ga ik wat aan doen
Maar de rest last ik zoals het is.
ik zou hem zo laten zo hoe die nu is is hij op zijn orrigineelst en vind ik het leukste met hoe die er nu bij staat
hij heeft jaren lang op zolder gestaan en is dus wat aangetast
als je roetsige onderdelen gaat vervangen moet het achter spatbord ook vervangen mits je een orrigineel transver kunnen vinden
mooi zo houden zou ik zeggen
Het ga ik vervangen. Dat past gewoon niet bij de fiets.
Het achterspatbord vervang ik niet maat ik spuit het wel over.
De transfer plak ik af en de randjes die ontstaan naast de tape polijst ik bij met Commandant. Daar gaat dan weet transparante lak overheen om de transfer te beschermen.
Het rek dus ?
Mooi Charles om te zien hoe de transportfiets , nadat we hem hadden opgehaald als een pakketje van de leverancier, word afgebouwd door jou zoals vroeger de fietsenmaker gedaan zou hebben naar de wensen van de klant??
Ik begin er steeds meer van overtuigd te raken dat fietsenmakers van toen niet zozeer bezig waren met het richten van het frame op zo’n manier dat de ketting recht over de tandwielen heen liep om vervolgens de velg in hartlijn van het frame te spaken alswel de concessie te doen de punten van de tandwielen de ketting af te laten glijden tussen de tanden.