Tijd voor een update! Het is een tijdje stil geweest maar er is inmiddels al veel gebeurd. Als eerste heb ik een paar technische problemen opgelost. De trapas hoort een BSA type te zijn, maar was vervangen door thompson as. De schroefdraad was daardoor flink beschadigd. Heel voorzichtig heb ik de schroefdraad met behulp van een paar tappen weer schoon gekregen, de cups draaien er nu gelukkig weer goed in. Er zit nu een BSA trapas van 140 mm in, dat geeft ruim voldoende ruimte dus ik denk dat er geen langere in heeft gezeten.
Van het balhoofdstel is het onderste lager in slechte staat. De vorkconus is zo slecht dat ik daar een vervanger voor heb gezocht, een NOS exemplaar van Batavus met een V-vormige lagerschaal die de kogels hopelijk in het gareel houdt. Het draait, maar helemaal spelingvrij wordt ie niet meer.
Verder heb ik een paar originele onderdelen kunnen scoren: een zeer roestige, verwrongen en overgeverfde maar zeker originele voordrager bij bikestoremember (echt een gelukje).
En een legerzadel dat ik over kon nemen van een gewaardeerd lid de Oude Fiets. Twee veren en een onderdeel van de strop zijn niet origineel, je kan niet alles hebben. Met de lak die op het zadel zit kon ik bij een verfhandel wel de juiste kleur lak laten mengen, met behulp van een enorm stalenboek.
Ook heb ik een stel houten handvaten in legergroen gevonden op MP, maar ik vraag me af of die origineel zijn, ze zijn veel grijzer groen.
Meer onderdelen kon ik jammer genoeg niet vinden, daarvoor heb ik dus vervangende onderdelen gezocht die zo goed mogelijk lijken: twee achternaven van Sturmey Archer vanwege een gelijke inbouwbreedte voor en achter, twee transportvelgen en natuurlijk spaken die inmiddels ook legergroen zijn gelakt en tot wielen gespaakt.
De spatborden komen van een donor-transportfiets, de schroefgaten passen precies. Ze zijn inmiddels kaal gemaakt en in de menie gezet. Een goed gelijkend stuur met remstangen komt van markplaats, verchroomd maar zo verroest dat je het chroom er zo af pelt, dus da’s makkelijk. En dan heb ik nog remstangen bij elkaar gezocht tot passend en functionerend geheel. Alle onderdelen aan het frame gehangen geven al een aardig beeld van de fiets in wording.
Pedalen ontbreken hier nog, daarvoor heb ik een paar zeer zwaar uitgevoerde Phillips transportpedalen gevonden. Vredestein transportbanden en een Wipperman ketting komen uit de voorraad.
Het frame heb ik inmiddels voorzichtig kaal gekrabd in de hoop nog originele lak te vinden. Dat is ook wel gelukt, maar het stelt niet veel voor. Nog veel restanten van originele grondlak/ menie, maar héél weinig lakresten. Wel vond ik nog een vlekje rood op bovenste balhoofdlug, een streepje wit met wat rood op overgang naar balhoofdbuis en een vlekje blauw op onderste balhoofdlug; de kleuren van de Nederlandse vlag!
Op bovenste balhoofdconus zit ook een restantje rode verf, het balhoofd is dus ook origineel wat ik nog niet zeker wist. Op de voorvorkbuis, het crankstel en de zadelpen zitten ook nog restanten legergroen over rode menie.
Het dragertje heb ik kaal gemaakt met afbijt, er zitten zo veel diepe roestputten in dat het anders niet te doen was. Tot mijn verassing kwamen hier desondanks nog resten originele lak te voorschijn, op een van de profielen zelfs zo veel dat ik dat ga behouden.
Ik heb ‘m in de owatrol gezet, daarna ga ik ‘m nog lakken, behalve dat ene profiel. Al met al is eigenlijk nog best veel origineel; frame, vork, balhoofd, crankstel, zadelpen, zadel, dragertje en mogelijk nog handvatten.
Nog in de planning: Stuur ontchromen, ontroesten en in menie zetten. Gelukkig kon die nog uit elkaar zodat ik niet alles vast verf…. Met de remstangen moet dat ook gebeuren. Het frame zet ik in de owatrol om de originele rode menie te behouden. Dan alles nog lakken en dan kan de fiets in elkaar worden gezet. Ik mis hier en daar nog wat schroeven en ringen maar dat komt wel goed. Hopelijk is de fiets voor het begin van de winter klaar.
Zoals hij er mogelijk ooit uitzag, en voorbeeld voor de reconstructie (red.):
Zie eerder artikel voor de identificatie van het frame als militaire transportfiets: Zeer oud transportfiets frame van Rob
Schitterend werk Rob! Prachtig te zien dat dit zeer zeldzame model weer zijn oorspronkelijke vorm terug krijgt. Dat allemaal dankzij de WF markering op de balhoofdbuis, en dat je de betekenis ervan herkende! Gelukkig dat er nog goed beeldmateriaal van is als referentie, en het toeval om een aantal belangrijke onderdelen erbij te kunnen bemachtigen. Zo wordt het van een frame dat net aan niet op de schroothoop is beland een pracht exemplaar van zover mij bekend de enige echte overgebleven militaire transportfiets.
P.s. nu waarschijnlijk lijkt dat het crankstel origineel is, is de vroegste datering zo rond 1925, dat is zo ongeveer wanneer de eerste vijf puntige ster kettingbladen verschijnen in de prijscouranten. De laatste ingesoldeerde achterpadden op een transportfiets bij civiele fietsen komen voor tot 1931 bij Simplex (uitgezonderd bakfietsen, daar ging Simplex er nog mee door tot in de jaren ’40). De meeste andere merken waren daar al eerder mee gestopt. Maar omdat het een militaire fiets betreft die uit eigen productie komt, kan het zijn dat die constructie langer gehandhaafd bleef.
P.s. ga je de pomphaakjes er ook weer op aanbrengen?
Interessant, dat geldt dan ook voor de foto van het NMM want daar zit hetzelfde crankstel op. De info bij die foto zegt 1900-1940, dus dat is al heel wat nauwkeuriger. Op grond van de trommelremmen dacht ik eerst dat hij niet van voor 1930 kon zijn, maar op de legerfietsen die Fongers voor het KNIL maakte zat al in 1917 een trommelrem voor (en een ‘doppeltorpedo’ achter, zie https://www.museumbronbeekblog.nl/?tag=artillerie-inrichtingen). Die voorrem lijkt sterk op het exemplaar op de foto van het NMM, zou heel goed dezelfde kunnen zijn. Maar wat het merk daarvan is, geen idee, Fongers had pas vanaf circa 1930 trommelremmen in het reguliere assortiment en die waren van SA. Daarvoor waren trommelremmen op fietsen sowieso een curiositeit.
De pomphaakjes laat ik zo denk ik, vooral omdat ik niet kan lassen. Ik zou het kunnen laten doen maar eigenlijk ik vind ze ook wel grappig, die gekke ’tepels’. Bovendien moet ik er dan natuurlijk ook nog weer een pompje bij zoeken ;-).
Je kan bij Pelgrim langs aan de Rooseveltstraat. Tenminste een aantal jaar geleden liet ik daar ook wat laswerk doen, en dat kostte bijna niets. Ik zou zeggen als je toch bezig bent… 😉
zeker mooi project
Mooi project inderdaad en ook echt iets voor jou?. In documentaties duiken om de juiste informatie te vergaren en daarna de onderdelen voor dit unieke stukje geschiedenis zoeken om hem compleet te maken en weer tot leven te wekken???? . Ik heb zelf ook zo een legpuzzel (Info volgt nog)
Dit is weer een prachtig restauratie project aan het worden. Complimenten! 🙂
Het is ook wel een zeer aparte fiets en alle moeite meer dan waard.
Nog wat informatie via facebook:
“Om de leeftijd van het frame te bepalen moet je alleen weten waar het vandaan komt, de gestempelde “CW” frames zijn initialen voor de “Constructie werkplaatsen” bij de Artilerie Intichtingen Delft, ze begonnen met het monteren van militaire fietsen in 1915 en ontbonden in 1922 (ik heb de nieuwsartikel hiervoor), toen na de montage van fietsen weer begonnen in De “Wapen Fabriek” bij de Artillerie Inrichtingen vanaf 1932 en stopte rond de tijd van de Rotterdamse Bomaanslagen (1940) dus De Frames hebben de initialen “WF” gestempeld op de headtubes (dit einde van de tijdlijn werd ook genoemd in een boek van R.Murk).”
Klopt, daar was ik al achter gekomen. Er lijkt wel een hiaat in de productie te zijn, de fietsenwerkplaats is al begin jaren 20 overgegaan naar de AI Hembrug maar hier stel je dat de productie van rijwielen bij de AI pas in 1932 begon. Zouden er in de tussentijd geen fietsen zijn gemaakt? Zou goed kunnen natuurlijk, de NL regering investeerde niet zo veel in defensiezaken tijdens het interbellum…
Mijn fiets is in ieder geval na 1932, dat is voor zover ik na heb kunnen gaan het jaar dat het ‘kabelrijwiel’ in gebruik werd genomen.