Categorie: restaureren

van ‘het lijkt wel of hij uit de sloot komt’ naar ‘waar koop je die fiets?’

Back pedal brake in Valencia

Hello
First of all, congratulations for your web site and forgive me to write in English, but I write from Valencia (Spain) and can’t speak Dutch.
Well I ride everyday a opa fiets recently converted in transportfiets with a front baggagedrager. I control the back pedal brake really well and I’m able to press it softly and, consequently, I can break in a pleasant soft progression. But, since a week, I feel that it blocks suddently, giving no soft deceleration, and it makes a hard striking metallic noise (klang!!)when I stop pressing the pedal…
Please, do anybody know something about this problem?
Thanks.
Asier de Benito

Mijn sportfiets is een transportfiets

Begin 2007 kocht ik voor €75.- (!) deze 26” transportfiets uit 1958.

De kleuren schreeuwden om een zwarte kwast, maar technisch was het best goed. Toen dat na het nodige ontvet- en schuurwerk gebeurd was en na vervanging van het veel te slappe Chinese zadel kon ik trots rondrijden op een echte ouderwetse transportfiets. Het rijden op deze fiets was een sensatie, vooral de eerste rit. Waarschijnlijk gaf ik licht. Wat een waanzinnig solide fiets, het Roelewielrek gaf de indruk dat ik een steekkar voorop had. Mijn fiets is van een boer geweest. De man had achter twee melkbussen, voor enkele en op de stang één. Dit kon ik zien aan twee deuken in de stang, die ik later vlak plamuurde. Ik reed zonder het ontsierende lelijke melkbusrekje.

Maar na een jaar vond ik dat ik beter op een 28” transportfiets paste. Ik keek een beetje raar tegen de relatief kleine wielen aan. Op Marktplaats trok zo’n fiets mijn aandacht. Ik besloot mijn 26” te verkopen en ging uiteindelijk voor dit exemplaar uit 1946.

De fiets straalde oudheid uit met z’n hoge stuur en gesmede voordrager. Het prachtige Gazellezadel bleek z’n beste tijd gehad te hebben, het was doorgezakt en het leer is broos. De fiets was als door bavianen overgeschilderd en had een erg zwaar leven gehad. Vermoedelijk is het door een fietsenmaker in de nuluren gemaakt, ik kwam nergens een merk of gaatjes bij het balhoofd tegen. Je zou zeggen dat er complete lugsets te koop waren die elke fietsenmaker in staat stelde om zo een fiets in elkaar te solderen, deze is met koper gesoldeerd. Elke lug had een soortgelijk logo als veel andere fietsen. Een grote G met een kleine W en H.

Ik kwam twee ingeslagen serienummers tegen. Onder de bracket met opening voor smeernippel staat 112 A (ben niet de enige. Zie: “Puzzel voor de kerstdagen”) en links op de zadelpenlug 105528. Dit laatste staat over het logo heengeslagen. Ik schaar me in de hopeloze rij van mensen die hopen op aanwijzingen met betrekking tot de herkomst van het merk.

Op het stuurlug staat een ánder logo, een V met daarin een o. Opvallend is dat de balhoofdbuis fors scheef staat ten opzichte van de zadelbuis. Hierdoor lijnen het voor- en achterwiel niet, iets wat tijdens het fietsen niet opvalt. Het stuur staat iets naar rechts.
Dit rijwiel was toe aan een grondige renovatie. Alles is los en kaal geweest en gereviseerd.

Gelukkig had ik als leek goede hulp van Henk Smit een enthousiaste fietsenmaker, Gert Bernt een smid uit Ter-Apel en behulpzame leden van ’De oude fiets’. Breder rek, voorband, kettingkast, ketting, achterste tandwiel, dynamo, koplamp, achterlicht en handvaten zijn vervangen. Aan het voorspatbord, de linkerkrenk, zadellug en de voordrager is gelast.

Na vier-en-een-halve maand werk reed ik trots op een “nieuwe” fiets! ( En heeft de buurman zijn muurtje af )

  • Dit is een fiets uit de tijd dat men op moeilijke vragen antwoordde: “Vraag het hem, hij heeft ‘n fiets”
  • Ik hoorde iemand vertellen dat zijn vader vroeger als molenaar op zo’n fiets soms wel 300 kilo (?) voorop had. Het resultaat mag er zijn.
  • De vader van mijn buurman vertelde dat hij vroeger op z’n veertiende voor een bakker werkte. Hij moest eerst zonder mand fietsen, dan met lege mand en toen pas met een volle.
  • Er stond een keer een man naast me die vertelde dat hij vroeger op zaterdag op zo’n fiets tot wel half elf nog brood aan het bezorgen was.
  • Grapjassen roepen wel eens: “He bakker, één brood!” Mijn antwoord is dan: “Ga maar op dat bankje zitten, ik ga het meteen voor je halen.” Misschien zitten ze er nog…
  • Kijk op Youtube “De oude fiets”, na 1.30 minuut. Hierop rij ik mee in Norg ‘08. Volgende rit 9 augustus. Voor iedereen toegankelijk.
  • Het oude rek is te koop. Is compleet, zit in de primer en is zwart gelakt(42 cm, zeldzame maat?)

Rene Kerkhof

Mijn eerste transportfiets

Net verhuisd naar amsterdam was ik op zoek naar een goede fiets. Ik neem vaak wel eens iemand achterop en heb daarmee al menige fiets van onbekende Aziatische makelij mee om zeep geholpen. Bij een fietsenmaker levert de vraag naar een fiets waarbij wel een extra iemand meekan het antwoord op: “nee, kan niet, is een fiets niet voor gemaakt.” Schijnbaar worden fietsen niet meer gemaakt als vroeger, want toen kon dat nog wel. Beetje rondspeuren op markplaats en deze site bracht me op het idee een transportfiets aan te schaffen. Extra passagier kan alleen niet voorop, maar moet achterop. Is eigenlijk ook wel zo origineel.

Binnen een paar dagen nadat ik dit had bedacht vond ik, in Amsterdam nog wel, een mooie oude fiets. De verkoper wist me weinig over de fiets te vertellen, behalve dat hem ooit verteld was dat ie uit 1948 komt, en dat er wat problemen met de trapas waren. Ik kreeg wel nog een oude Bosch dynamo en koplamp/zoeklicht los erbij.

Ben nu eigenlijk best wel benieuwd nar het merk en de leeftijd van de fiets, kan iemand wat helpen?

De foto is helaas zonder achterwiel, want die ligt uit elkaar.

Hier nog een relaas over mijn poging de fiets weer geschikt te maken voor alledaags gebruik.

Ik ben best handig dus dacht die trapas dat wel zo te fixen zou zijn. Beetje naïef blijkt, want de trapas is, zo heb ik ontdekt schijnbaar het meest (zo niet het enige) kwetsbare deel van een transportfiets. Heb de boel inmiddels gedemonteerd, en vrijdag laat ik de trapas oplassen en opnieuw frezen, want er was echt te lang doorgefietst met losse trappers. Tenzij iemand nog eentje heeft liggen? Is ongeveer 8,5 cm lang, 17.2 mm dik.

De ketting was een paar schakels te lang (wiel stond tegen achter spatbord aan), maar bij het inkorten heb ik het sluitschakeltje gemold. Ketting was toch al niks meer waard, maar in mijn zoektocht naar een nieuwe we gelijk Amsterdam een stuk beter leren kennen. Uiteindelijk bij Cito terecht gekomen, op de ferdinand bol. Echt verbazingwekkend dat zo’n winkeltje nog bestaat, en al helemaal op die locatie, maar daar naast een goed passende ketting (volgens mij minstens 40 jaar geleden gemaakt) ook een extra dik tandwiel voor achter en een nieuwe “oude” torpedo remnaaf op de kop getikt, en nieuwe busjes (45 mm) voor de trapas. Helaas past het tandwiel niet direct op de torpedo naaf, kreeg er eentje extra bij zodat het vast te lassen is. Of heeft iemand nog een 22-24 tands extra zwaar tandwiel liggen voor een torpedo naaf?

Bij het demonteren van de oude naaf (velosteel binnenwerk, torpedo omhulsel) bleek ook gelijk waarom die net zo best remde, ding zat helemaal voor vet. Heb het nu schoongemaakt, maar ga toch de nieuwe naaf in het achterwiel zetten. Iemand belangstelling?

Al met al zit er straks meer geld in het opknappen van de fiets dan dat ie mij in eerste instantie heeft gekost, en dan is eer van de buitenkant nog weinig te zien. Maar ik verwacht wel dat ie een heel stuk beter fietst met vastzittende trappers, nieuw gelagerde trapas, nieuwe ketting en nieuw achterblad. En als de fiets eenmaal rijd dan fiets ik naar de gamma om mooi hout voor een bak voorop te halen. En dan zo dat de voorkant naar beneden kan klappen, en er nog iemand comfortabel in kan zitten.

Wordt vervolgd…

Thijs

Husqvarna-NOVO-remnaven

Voorschriften voor demontage, smering en montage

Bestemd voor uw werkplaats
S.v.p. ophangen!

Demontage
1. Zet het gedeelte van de as, dat buiten den hevelconus (onderdeel no. 17) uitsteekt, in een bankschroef met bekken uit koper of messing, zoodat de draad niet beschadigd wordt. Dit geldt ook voor een wiel met een daarin gemonteerde naaf. (Zie fig. 4 voor het klemmen in een bankschroef.)

2. Schroef de contramoer no. 13 los, terwijl men de asconus no. 12 vasthoudt met den platten sleutel, die bij iedere naaf verpakt wordt. Schroef daarna den asconus los.

3. Nu kan de drijfkop, waaraan het tandwieltje is bevestigd, afgeschroefd worden, waarna de naaf geheel uit elkaar kan worden genomen.

Smering
Alvorens de naaf weer in elkaar te zetten, worden alle onderdeelen zorgvuldig met petroleum gereinigd, in het bijzonder de vlakke schroefdraad van den drijfknop (onderdeel no. 4) en het inwendige van den koppelingsconus no. 6.
Na reiniging wordt als volgt gesmeerd:
Alle lagers alsmede de remmantel en hevelconus worden goed voorzien van zuurvrije vaseline.
De vlakke schroefdraad van den drijfkop wordt gedompeld in dunne zuurvrije olie.

GEBRUIK NOOIT CONSISTENTVET OF WAGENSMEER EN SPUIT NOOIT EEN GEMONTEERDE NAAF DOOR MET PETROLEUM OF BENZINE!

Montage
1. Breng den koppelingsconus met veer (onderdeelen 6 en 7) met behulp van een m o n t e e r-r i n g in de naafhuls en druk met een vinger den koppelingsconus zoover in de naafhuls, tot hij stuit tegen de vernauwing in de huls. Zie fig. 1.

2. Terwijl men met een vinger den koppelingsconus op zijn plaats houdt, schroeft men vervolgens den drijfkop (onderdeel no. 4), nadat eerst de kogelring in den pot van de naafhuls is geplaatst, stevig in den koppelingsconus. Zie fig. 2.

3. Daarop worden in één keer de volgende deelen aan den anderen kant in de naafhuls gebracht: de as met vasten hevelconus (onderdeel no. 17) en zijn kogelring en ook de remmantel (no. 26), die vooraf op den hevelconus is geschoven. Zie fig. 3.

De inwendige nok van de remmantel zit niet in het midden van dit onderdeel. Men zorge ervoor, dat de remmantel zoo wordt geplaatst, dat de nok aan den kant van den remhevel komt.

4. Zet nu de naaf in een bankschroef, zooals hierboven in het demontage-voorschrift (sub 1) beschreven. Plaats den kleinen kogelring in den pot van den drijfkop en schroef daarna den asconus en zijn container (nos. 12 en 13) losjes aan.

5. Tenslotte moet de naaf nog gesteld worden. Hiervoor gebruike men 2 sleutels, waarvan er één de platte sleutel moet zijn, die in iedere NOVO-doos verpakt is. Men lette er nu op, dat de drijfkop naar rechts wordt gedraaid tot hij niet verder kan, hetgeen op de gemakkelijkste wijze geschiedt door het tandwieltje naar rechts te draaien.
Hierop moet men den asconus aandraaien en wel slechts zoover dat er in de naaf geen speling meer aanwezig is. Dan houdt men dezen conus met den platten sleutel precies op zijn plaats en draait met een anderen sleutel de contramoer vast aan. Zie fig. 4.

De kogelringen moeten zoo geplaatst worden, dat de open zijde gericht is naar het oliepotje toe.

Gebruikt steeds plaatjes no. 18 en 19, zooals bij elke naaf geleverd worden. Uit bovenstaande afbeelding van een NOVO-naaf in doorsnede blijkt wel duidelijk, hoe die plaatjes aan weerskanten van de achtervork moeten komen.

Om een versleten tandwieltje van den drijfkop af te nemen zonder deze te beschadigen, gebruike men werktuig no. 7264.

De NOVO-TRANSPORT naaf verschilt van de normale NOVO-naaf slechts in remmantel en naafhuls. Deze voorschriften zijn dan ook tevens op de NOVO-TRANSPORT van toepassing.

Met dank aan Ad voor deze prachtige folder!