alles over transportfietsen
Er is een begin aan de 101 jaar oude transporter. Ik ben wielen aan het spaken voor de 1922 transport met Schothorst 28 × 1 1/2″ velgen, 40mm breed.
Binnen kort zal ik het mannetje repareren, dan kan die weer opgebouwd worden.
Abram
Recent stond deze transportfiets op facebook te koop, en Abram heeft hem aangeschaft. Een paar zaken vielen direct op. De voordrager is van het oude model dat Gazelle in de jaren ’20 en begin jaren ’30 gebruikte. Ook is het balhoofd glad.
De voorvork heeft lugs voor spatbord bevestiging, zoals Juncker, Eysink en Kestein hadden.
Ingesoldeerde achterpadden, hier net te zien:
Union letterwiel, maar van een toerfiets van na de oorlog.
Dat de fiets bijeengeraapt is, is wel duidelijk. Maar het frame bleek toch best interessant. Als eerste een duidelijkere foto van de ingesoldeerde achterpadden:
Er blijken 2 framenummers op de zadellug te staan. Links 44454R:
En rechts 8659D:
Bij het balhoofd zit een gaatje voor een stuurslot:
Deze combinatie is heel bekend van het frame van Nick/Maurice (nu Ronald, maar binnenkort weer Maurice?): Oud frame van Maurice
Maar ook de onbekende van Sjoerd: Transportfiets met bijzondere details
Al was van de fiets van Sjoerd nog niet bekend of die ook een tweede framenummer heeft. Dat blijkt ook het geval.
Na wat speurwerk (zie ook deze discussie op De Oude Fiets), blijkt het te gaan om Juncker/W.K.C. transportfietsen! Zowel bij Juncker als bij W.K.C. zijn de framenummers te dateren aan de hand van de letter op het einde, en dat geeft de volgende bouwjaren:
De Juncker en W.K.C. framenummers matchen dus precies kwa bouwjaren, dus dat kan geen toeval zijn. En daarmee dus zijn in een klap drie van de oudste transportfietsen geidentificeerd en gedateerd!
Nog een aanwijzing voor datering bij de fiets van Abram, op het stuur staat het volgende tekentje:
WB&S staat voor W. Bauermann & Söhne, een staalfabriek uit Hilden, Duitsland. Zie meer informatie op Wikipedia. Hier staat onder andere “Als tweede steunpilaar begon in 1922 de productie van gelaste buizen voor de fiets- en motorfietsindustrie, b.v. voor sturen en zadelpennen, achterwielstellen, voorwielhulzen”. Daarmee is de fiets dus zeker uit 1922, en niet eerder.
Het frame heeft wel de nodige schade en reparaties. De doorgescheurde stuurbuis:
Gesoldeerde trapashuis:
Doorgeroest mannetje:
Scheur in de liggende achtervork:
En gelast oogje aan de zadellug:
Dat is dus wel iets om van bewust te zijn als je zulke oude frames wilt gaan restaureren, de schade kan flink zijn. Dat heeft Abram al meerdere malen gemerkt. Die oudere exemplaren hebben langer werk moeten verzetten, en waren vaak nog niet zo robuust als de latere exemplaren. Deze heeft dan ook dienst gedaan om melkbussen te vervoeren, dus een zwaar leven. Maar Abram heeft al eerder zulke frames prachtig teruggebouwd en gerestaureerd, dus dat zal bij deze vrij waarschijnlijk ook weer gebeuren. Het scheelt dat een deel in ieder geval in het verleden al gerepareerd is, en dat die reparaties het hebben gehouden.
Nog een paar laatste details. Markeringen onder het trapashuis:
Het zadel dat erop zat:
En tot slot het gestripte frame:
Dan de vraag hoe heeft deze fiets er oorspronkelijk uitgezien? Van Juncker/W.K.C. zijn geen folders bekend uit begin jaren ’20. Wel is er een foto van zo’n fiets in de werkplaats van Juncker uit 1923:
Te zien hier zijn de gladde balhoofdbuis, en het lijkt erop dat er ook een stuurslot zichtbaar is, zoals op de drie frames zitten of zaten. Maar het is moeilijk te zien. Ook te zien is het WKC model kettingwiel met 4 cirkels, zoals de eerdere Juncker/WKC transportfietsen uit begin jaren ’10 ook hadden, waarvan wel foldermateriaal bekend is.
Ik heb wel een zeer sterk vermoeden dat Rivertown deze afbeelding van hun folder uit 1924 van Juncker heeft gejat en er een voordrager over hebben getekend. Een aantal redenen voor dat vermoeden: stuurslot (wat vrij zeldzaam is bij transportfietsen), en gladde balhoofdbuis. WKC kettingwiel. De amateuristisch getekende voordrager en een lamphaak bij het stuur wat de meeste transportfietsen niet hadden.
Verdere bevestiging hiervan is het transportframe in dezelfde folder:
Hierop zijn nog de nokken zichtbaar op he balhoofd waarop bij de vroege jaren ’10 W.K.C. transportfietsen de voordrager was bevestigd.
Maar het echte bewijs dat Rivertown afbeeldingen van andere merken jatte is te zien aan deze folder van rond 1925:
Dit is de afbeelding van Gazelle uit 1920, met de Gazelle letters in het kettingwiel weggemoffeld:
Dus het lijkt erop dat we door de wanpraktijken van Rivertown per ongeluk toch de folder afbeelding van de Juncker/WKC transportfiets uit de begin jaren ’20 hebben die kan helpen met de restauratie.
Beste bezoeker van deze site!
Ooit had ik deze fiets gekocht in Alkmaar om een restauratie project te doen om ervaring op te doen.
Wat bleek thuis aan het framenummer? Een oudje uit het jaar 1922!
Ik heb het oude niet originele stuur vervangen en ook de vork die roestinslag vertoonde, en niet leek op de schuin aflopende kroonkap die ik overal zag bij Gazelles. Later bleek die toch authentiek te zijn! Stom. De eerste afronding was gelukt.
Toen kwam het tweede project om de fiets terug te restaureren naar het oorspronkelijke, volgens een foto van deze site.
Ik heb een jaar moeten wachten op de smid, die het rek maar niet af wilde maken. Ik dacht mijn fiets krijg ik nooit terug. Na ruim 12 maanden eindelijk de fiets in huis en het retro rek. Inmiddels had ik het kettingwiel met Gazelle erin gekocht van Abram. Echter de stofkap wilde met geen mogelijkheid los.
Elke restauratie levert problemen op, allerlei drempels die overwonnen moeten worden. Ik heb twee linker handen en geen geschikt gereedschap. De fietsplaatjes zijn na gemaakt. Er zitten 7 verschillende soorten verf op de fiets. De vork met punt komt uit een frame van Nick uit Tilburg. Die was te kort. 3 cm moeten verlengen. Het enige waar ik echt tevreden over ben, is hoe soepel de ketting loopt. Ik hoor hem bijna niet. Dat is een goed teken.
Wat vind u ervan? Ben in mijn missie geslaagd? Het is een ding een fiets op te knappen, goede foto’s maken een ander ding. Charles jij kunt echt fotograferen.
Een hartstochtelijke Gazelle transportfiets fan.
Deze NOS vernikkelde terugtrapnaaf uit 1922 heb ik bijna 25 jaar geleden gekocht, met het voornemen om hem als pronkstuk in mijn toenmalige transportfiets te monteren.
Maar met een inbouwbreedte van 144 mm kon ik dat uit m’n hoofd zetten. Dus na een tijdje verdween hij in m’n gereedschapskist met fietsonderdelen. Natuurlijk meermalen op internet gezocht naar informatie maar nooit iets kunnen vinden. Kort geleden kwam ik hem opnieuw tegen en vond ik het zonde dat er maar niets mee gebeurt. Maar het raadsel duurt voort. Dus daarom wil ik graag weten of jullie informatie hebben: is deze bedoeld voor een transportfiets/bakfiets/lichte motor? Zijn er behalve het meegeleverde 18-tands wieltje ook grotere maten tandwielen geweest? (Deze heeft een schroefgat van 44 mm). De as is 12 mm dik, spaakgaten 3 mm, totaalgewicht 2,54 kilo. Ik zou het leuk vinden als deze naaf (uit)eindelijk terecht komt in de twee/driewieler waarvoor hij bedoeld is zodat hij na een eeuw met zijn loopbaan kan beginnen. Wie kan mij helpen aan meer informatie?
Groet, Arnold Oudejans
Met dank aan Jan Cees Rutgers voor het digitaliseren van deze beelden. Dit zijn de originele afbeeldingen die gebruikt zijn voor de prijscouranten. Erg fijn om ze in volledig detail beschikbaar te hebben!
Click op de afbeeldingen voor volledige grootte:
1912
1915
1917
1920
1922
1923
1924
1925
1939
