alles over transportfietsen
Abram heeft zojuist dit project overgenomen, een jaren ’30 Union transportfiets. Transportfietsen met letter kettingwielen zijn schaars, en van Union ken ik slechts een ander voorbeeld.
Het kettingwiel:
Union zadel (tweede van Abram):
En nog losse onderdelen:
Zo staat de Batavus van Abram van rond 1932 er nu bij. Een hele gedaantewisseling sinds de aanschaf.
Vervolg op:
Het bouwpakket is weer terug van de spuiter uit Boelenslaan.
Links naar de eerdere artikelen van deze fiets:
https://www.transportfiets.net/2019/09/29/batavus-van-abram/
https://www.transportfiets.net/2020/03/27/batavus-van-abram-deel-2/
https://www.transportfiets.net/2020/04/01/batavus-van-abram-deel-3/
Dit artikel is bedoelt om een algehele samenvatting te geven van de transportrijwielen van Maxwell. Naarmate mijn kennis groeit, zal ik ook dit artikel verder aanvullen.
Firma A. Druyf was gevestigd aan de Oudezijds Voorburgwal 131 te Amsterdam. In deze filmopnames van eind jaren ’30 is te zien hoe gewerkt werd in dit grachtenpand in hartje Amsterdam.
Over de begin jaren van firma A. Druyf & Co. heb ik nog niet zoveel terug te vinden. De eerste advertenties die ik heb zijn van 1928. Toen was A. Druyf & Co. nog importeur van bakfietsen en transportfietsen van het merk W.K.C., waarover in dit eerdere artikel meer te vinden is. W.K.C. is een Duitse staal fabriek gevestigd in Solingen, die onder andere ook rijwielen produceerde. W.K.C. kwam door de Depressie in 1929 in de problemen, waardoor firma A. Druyf waarschijnlijk overgestapt is om zelf rijwielen te gaan produceren.
Vanaf 1929 begint firma A. Druyf & Co met het adverteren van bak- en transportfietsen van het eigen merk Maxwell. De naam Maxwell was echter al geregistreerd in 1924 (bron). Rijwiel.net geeft aan dat de oprichting van Maxwell al in 1914 plaatsvond. Of dat het merk Maxwell betreft of de firma A. Druyf & Co is mij niet duidelijk.
1929
De vroegste advertenties van Maxwell bakfietsen komen uit 1929, gepubliceerd in het vakblad “Orgaan voor het Rijwiel- en Automobielbedrijf”. Hierin staat eerst nog zowel W.K.C. en Maxwell tegelijk genoemd, en daarna alleen nog Maxwell:
1932
In 1932 verschijnt er een uitgebreid artikel over Maxwell transportrijwielen in het vakblad “De Nederlandsche Rijwielhandel” (let ook op het typerende kettingwiel in afbeelding 2, wat hetzelfde is als op de eerdere W.K.C. transportrijwielen geleverd door A. Druyf & Co.):
Hieronder volgen nog (onvolledige) scans van de Maxwell prijscourant uit 1932, met onder andere een opvouwbare bakfiets:
1934
1935
In 1935 introduceert Maxwell de duplex bakfiets. In het vakblad “De Nederlandsche Rijwielhandel” werd een uitgebreid artikel geplaatst:
En heel veel advertenties, waarvan ik er eens selectie hieronder plaats:
1936
In 1936 wordt de Maxwell kruisframe transportfiets geintroduceerd (scan met dank aan Theo de Kogel) in “De Nederlandsche Rijwielhandel”:
En nogmaals de duplex:
1937
1938
1939
En in dit eerdere artikel is nog een uitgebreide prijscourant te vinden van alle modellen uit 1939: Prijscourant Maxwell 1939
1940
In de oorlog stopt de productie, onder andere door de materiaalschaarste. Na de oorlog verschijnen de volgende advertenties, helaas geen beeldmateriaal meer:
1945
1949
1951
1952
Na de oorlog is dus in ieder geval de productie van Maxwell bak- en transfietsen voortgezet.
Rond 1960
Deze folder is de enige naoorlogse die ik tot nu toe ken. Met dank aan Ronald voor de scans:
In 1961 is het merk opgeheven (bron). De naam Maxwell is recent weer in gebruik genomen, maar heeft geen relatie tot het originele bedrijf.
Geachte heer/mevrouw,
Momenteel doe ik onderzoek naar de geschiedenis van de familie Rooth uit Dedemsvaart. Het bedrijf begon in 1934 met het venten van melk. Nu is bijgaande foto sinds kort in hun bezit en graag zouden zij iets meer over deze transportfiets of bakfiets willen weten. Het merk bv.. De foto is gemaakt in de zomer van 1934 en is in het begin van dat jaar aangeschaft. Uiteraard heb ik ook al wel uw website bekeken, heel interessant trouwens.
In de hoop dat u iets meer over de bakfiets kunt vertellen, dank ik u bij voorbaat hartelijk en de vriendelijke groeten van Marga van der Torre, tevens namens de familie Rooth.
Beste Marga,
Normaal reageer ik via de comments, maar bij deze kan ik het nodige beeldmateriaal plaatsen. Vaak zijn bakfietsen niet makkelijk te identificeren, maar in dit geval wel. Ik heb even ingezoomd op de belangrijke details van dit merk:
Links zie je een bakvastzetter, waarmee via de pedaal het stuur kan worden geblokkeerd. Dit zie je in de onderstaande afbeelding:
Ook het remsysteem is afwijkend van andere merken:
Deze bakfietsvastzetter en remsysteem zijn ontworpen door Jüncker, destijds gevestigd in Rotterdam. Jüncker had hier octrooien op, dus deze zijn door geen andere merken toegepast.
In het vakblad “De Nederlandsche Rijwielhandel” uit 1932 (waar de bovenstaande afbeeldingen uit afkomstig zijn), was hierover een artikel geplaatst met meer informatie, die je hier kunt vinden: https://archief.amsterdam/inventarissen/scans/1302/3.2.17/start/430/limit/10/highlight/5
Daar staat meer informatie over de bakfietsen van Jüncker uit die tijd. Daarin staat ook deze bakfiets afgebeeld die er veel op lijkt (uit 1932):
Bakfietsen werden geleverd met een opbouw voor ieder beroep. Dit is een typische melk bakfiets.
Jüncker kwam in 1934 weer met een volgend model, waarbij een ander model frame werd gebruikt (zie dit artikel). Dus het lijkt erop dat ze de bakfiets nog net daarvoor hebben aangeschaf.
Jeroen
Update: zojuist kreeg ik een foto binnen van een reconstructie van de originele bakfiets. (Voor de puristen: een Juncker van precies het bovenstaande model is natuurlijk moeilijk te vinden, dus het is een benadering).
