NOS! Estafette van Charles uit 1941 deel 6: kompleet!

Sterk, zwaar en toch lichtloopend en prima gelakt! De Estafette heeft een bagagerek. Ik had er nog een liggen die er mooi bijpast. Zelfde leeftijd. Niet ongebruikt, maar mooier dan het in lomp elkaar gelaste rek wat er bij zat. De wielen zijn gespaakt met gebruikte spaken 12G. De spaken waren verouderd en daarom heb ik ze opgefrist met een schuurspons. Dat ging heel goed, zo bleek. Ik had nog een blik oude ongebruikte verjongde nippels voor de dikke spaken. Daardoor is het qua leeftijd allemaal hetzelfde. De velgen zijn niet de velgen die erbij zaten toen ik de fiets kocht. Die vond ik te smal. Ik heb een paar ongebruikte gevonden bij Toon Mensinck. Die zijn gedopt of versterkt. Veel beter in verhouding allemaal. Het achterwiel is paraplu gespaakt omdat ik eerst de tandwielen recht achterelkaar heb gezet en toen de velg in het midden van de fiets heb gespaakt. Het is inmiddels een beproefde methode die goed blijkt te werken. Grappig was dat de trapas niet in het midden zat waardoor de rechter crank bijna tegen de achtervork aan kwam terwijl er links te veel ruimte was. Ik heb de rechter koon vijf milliliter op moeten schuiven om de as in het midden te krijgen. Ik heb met een draaibank iets van het middelste dikkere gedeelte van de as weggeslepen. De as zit nu mooi in het midden.

Charles

Vervolg op:
Deel 1
Deel 2
Deel 3
Deel 4
Deel 5

FAMA van Charles: weer in elkaar

Ik ben klaar met de FAMA en heb het binnenwerk nog eens bekeken. De drijfkop zelf is nog wel de originele maar dat is dan ook het enige. Ik weet niet of de remhevel wel of niet origineel is. Het is in’t ieder geval zo dat de naaf draait als een nieuwe ?Hierna het verslag.

Toen ik de fiets op ging halen in Lexmond, heb ik er meteen een flinke afstand mee gefietst. De banden opgepomt en naar Tilburg toe. Vijf en zestig kilometer met een bonk in het voorwiel en spaken in het achterwiel die ik er, zo bleek, met de hand uit kon trekken. Dat was in de zomer van 2012. Nu, acht jaar heb ik de fiets nog eens onder de loep genomen en kwam ik er achter dat ik acht jaar geleden nog niet zo precies wist waar ik naar kijken moest. Het lijkt er op dat de fiets ooit een klap van rechts heeft gehad omdat het kettingwiel naar links stond gericht en het balhoofd stond scheef naar dezelfde kant.In het verslag van 2012 schreef ik al dat de fiets de neiging had om naar links te vallen. Ik heb nu pas begrepen dat de oorzaak niet in de vork maar in de stand van de balhoofdbuis zat. Omdat de buizen nog recht waren bleek het betrekkelijk eenvoudig om het te richten. De trapas had twee verschillende konen. Er was al behoorlijk wat aan vervangen toen ik de fiets kreeg en omdat ik nog een as met konen, kogels en cups had met een bijbehorend crankstel van dezelfde maat heb ik dat er in gezet. 17 millimeter dik en 154 millimeter lang. NOS dus dat verslijt ik niet meer. Nieuw achtertandwiel en een nieuwe ketting van UNION, dus eigenlijk en nieuwe fiets. De balhoofdlagers zijn nog onaangedaan, zo goed als nieuw. Ik heb daar in 2012 al nieuwe kogels in gedaan dus die heb ik weer teruggedaan. De achtervork is naar de kettinglijn gericht en de velg naar het frame. Dat gaat over slechts acht millimeter maar daardoor gaat de ketting net wat mooier over de tandwielen. De achternaaf is door de tijd heen gevuld met onderdelen van verschillende leeftijden. Alleen de drijfkop is net als het naafhuis van 1929. Het mag dan oud zijn, het draait als een nieuwe en het remt ook goed. De banden zijn Ortem M-400 van METRO. Ik moest mijzelf even overtuigen van de kwaliteit van deze banden maar ondertussen ben ik om. Mijn favoriete banden zijn altijd de Fat Franks van Schwalbe geweest en die stonden op een gedeelde eerste plaats met die van Dutch Perfect. Deze banden van METRO heb ik op mijn Germaan gelegd en ben er mee gaan fietsen om te kijken wat er gebeurd. Niet veel moet ik zeggen 🙂 Ik was in de veronderstelling dat banden die zo goedkoop zijn niet goed kunnen zijn maar dat beek een vergissing. Zeer slijtvast en weinig rolweerstand. Ik heb er nog geen lekke band mee gehad. Bovendien zijn ze te koop zonder reflexie en zijn ze niet bedrukt met reclame. Het is beslist een mooie fiets maar ik heb er nooit lekker op gefietst. Omdat ik niet had gezien dat het frame krom was wist ook niet dat het daardoor kwam. Ik dacht er al over om de fiets te verkopen ?Nu alles weer mooi in lijn staat kan ik ‘met recht’ zeggen dat het ding gaat als de wind 🙂

Spaken G12, vierkruis.

De voornaaf.

De ‘nieuwe’ as en crankstel.

Ortem M-400 METRO.

En de hele fiets:

Zie eerdere artikelen:
Utrechtse FAMA in Tilburg
Pedalen van de FAMA van Charles
FAMA van Charles: richten van het frame
FAMA van Charles: Torpedo naaf en trapas

FAMA van Charles: Torpedo naaf en trapas

Omdat het frame nu niet alleen recht maar ook naar de kettinglijn gericht is, moet het achterwiel ook weer in het midden gespaakt worden. Daarom heb ik alle spaken er even uitgehaald om een frisse start te kunnen maken ? Omdat ik tegenwoordig meer dan jaren geleden nieuwsgierig ben naar de herkomst en geschiedenis van mijn fietsen heb ik de achternaaf nog eens goed bekeken. De drie voor de spaakdikte had ik al gezien en meteen begrepen dat 28 het bouwjaar is en dus niet 2.8 is (inmiddels bekend dat dat 29 is, Jeroen). Zonder de 3 zou het verwarrend kunnen zijn. Maar op dezelfde hoogte als het bouwjaar staat een 4 het zou een A kunnen zijn maar dat denk ik niet want dan zou die een beetje scheef staan. Verder staat er niet alleen D.R.P. In maar er staat nog & D.R.P. achter met daar weer iets wat lijkt op een 2 maar dan ondersteboven. Kan jij daar hout van bakken? ?

En toen heb ik de trapas ook maar eens beter bekeken en dat is er een van Gerkinet met 38 en een M er in gestempeld. Dat roept meteen weer de vraag op of de fiets zelf nu toch echt van 1928 is of tien jaar jonger ?

Ik ben nog steeds niemand tegengekomen die aan de hand van het framenummer uitsluitsel kan geven, dus voorlopig blijft het nog een raadseltje ? Ik zal de vraag eens bij De Oude Fiets neerleggen. Misschien weet Sjoerd ter Burg er iets over te vertellen.

Charles

Zie eerdere artikelen:
Utrechtse FAMA in Tilburg
Pedalen van de FAMA van Charles
FAMA van Charles: richten van het frame

FAMA van Charles: richten van het frame

De FAMA heb ik weer even uitelkaar gehaald, omdat ik nog helemaal niet had gekeken of het frame nog wel recht was. Dat blijkt niet zo te zijn, dus daar kan ik mooi mijn nieuwe inzichten op loslaten? Ik had wel zo’n vermoeden dat het niet helemaal recht was, maar het gekke is dat het nog wel lekker in evenwicht voelde. De trapas staat scheef ten opzichte van de voorkant van het frame. Best wel veel eigenlijk, maar de buizen zijn nog wel mooi recht. Ik ga nu de trapas er uit halen en het frame met het trapashuis in de bankschroef klemmen om eerst de voorkant te kunnen richten. Daarna de kettinglijn en het achterwiel dan weer zo spaken dat het in lijn met het frame staat. Dan de voorvork controleren en dan moet het weer goed zijn ?

De balk staat parallel met het frame. Het verschil tussen de voor- en achterkant van het tandwiel is ongeveer 9 millimeter.

Ik ga er van uit dat veel transportfietsen niet meer recht zijn en dat het altijd gecontroleerd moet worden. Niet dat het zo erg is als het een beetje scheef staat maar als je zoals veel transportfietsers veel kilometers maakt, ga je dat toch merken. Wat ik leer als ik zo’n frame weer recht trek, is dat er helemaal niet zo veel kracht voor nodig is. Een zogenaamd klein ongelukje kan al voldoende zijn om niet meer helemaal in balans te zijn. Voorlopig ben ik blij dat ik weet waar ik op moet letten en dat ik een stevige werkbank heb. Na meerdere fietsen weer in balans gekregen te hebben blijkt het nu betrekkelijk eenvoudig. Ik heb er nu nog vier die ik ook wil controleren.

Zie eerdere artikelen:
Utrechtse FAMA in Tilburg
Pedalen van de FAMA van Charles

Pedalen van de FAMA van Charles

Hoi Jeroen, Ik heb hier wat leuks voor de site. Dacht je dat je wel eens zware transportfietspedalen had gezien? Het tapeind voor de crank is extra lang, de as is 12mm dik en over de hele lengte, de koon past met ruimte over een achteras van een Torpedo heen, de contramoer is zo groot dat sleutel 18 nodig is en de assen door de blokken zitten zijn 6mm dik. Ik ken het logo op de doppen niet maar het zijn twee personen die met hun voet op een cirkel staan met een letter er in die op een P lijkt. Samen vormen de personen een M. Links en rechts staat een G die lijkt op het bekende logo van de lugs, Gwh.

Zie ook eerder artikel van de FAMA van Charles: Utrechtse FAMA in Tilburg