Deze fiets stond laatst op marktplaats, met als titel “Oldtimer transportfiets nassia”, op basis van het merk op het kettingscherm. In de beschrijving stond nog dat het een bijzondere transportfiets met maar één bovenbuis was en dat hij waarschijnlijk Duits was, omdat op het Nassia kettingscherm ‘Made in Germany’ staat. Hij is gevonden bij een schuuropruiming en niet in al te beste staat zoals jullie zien, maar wat me direct opviel aan deze fiets waren het transport-kettingwiel met drie kronen en de voordrager, die beiden zonder twijfel van Nederlandsche Kroon zijn.
Die onderdelen zoek ik al een paar jaar voor m’n Nederlandsche Kroon transportfiets dus de staat van de fiets kon me verder niet zoveel schelen, ik moest ‘m gewoon hebben! Dus vlug contact gelegd, een afspraak gemaakt en de fiets opgehaald. Dat was nog wel wat gedoe, want hij stond 5 km van het dichtstbijzijnde station en er op fietsen was geen optie. Maar de wielen draaiden nog wel, dus ik ben er met de vouwfiets heen getogen en heb ‘m aan de hand meegenomen naar het station. Ik heb wel een spoor van stukjes rubber en roest achtergelaten vrees ik, maar je moet wat zonder auto.
Thuis aangekomen kon ik de fiets eens wat rustiger bestuderen en toen werd me al snel duidelijk dat de hele fiets een Nederlandsche Kroon is en dat hij eigenlijk nog behoorlijk origineel is ook. Veel lak zit er niet meer op en wat er nog op zit blaas je er zo van af, maar op het balhoofd is onder de lagen mest en roest nog net genoeg van het transfer overgebleven om zeker te weten dat dit een Nederlandsche Kroon is.
Het serienummer staat op de linker achterpad. De foto is wat onduidelijk, maar volgens mij staat er 74691.
De remnaaf is de brede transport uitvoering van de Torpedo en gedateerd 1927 (huls is 1926, maar binnenwerk 1927). Daarmee is niet alleen behoorlijk zeker dat deze fiets van 1927 is, maar ook mijn Nederlandsche Kroon transportfiets en die van Peter zullen dan wel van rond hetzelfde jaar zijn, die framenummers beginnen ook met een 7.
Een prijscourant van Nederlandsche Kroon uit 1927 heb ik niet, maar in die van 1928, 1929 en 1930 staat wel een “Dienstrijwiel (Half transport)” die in veel opzichten op die van mij lijkt, maar dan zonder de voordrager en met een stuur dat voor de stuurpen zit in plaats van recht er boven. Het frame, met name de achtervork, is bijzonder zwaar uitgevoerd. Het balhoofd is 1 inch, van hetzelfde model maar wel zwaarder uitgevoerd dan die op de toerfietsen van Nederlandsche Kroon. De voorvork is ook verzwaard, met de twee gleufjes in de kroon zoals ook in de folder is te zien. De drager en het brede, bijzonder hoog opgebogen stuur zijn dan weer exact hetzelfde zijn als die van de transportfiets uit dezelfde folder, dus ik ga er van uit dat de fiets toch zo vanuit de fabriek is geleverd, wellicht op verzoek van een klant.
Ik vind de manier waarop de drager aan de vorkkroon is gemonteerd wel grappig, ik vroeg me altijd al af hoe die dragers iets moesten dragen maar nu ik zie hoe hij daar vast zit snap ik het eindelijk. Niet de meest praktische oplossing maar het werkt wel.
Er is wel een verschil met de beschrijving in de folder, daar staat dat hij een 1¾ bracket heeft, ofwel een 45 mm Thomson as. De bracket in deze fiets is hetzelfde als die van mijn transportfiets, voor een 16 mm BSA as met klembouten voor op de brackethuls. Het zou kunnen dat dit tussen 1927 en 1928 veranderd is natuurlijk. De as die er in zit is 140 mm lang, maar of het de originele is durf ik (nog) niet te zeggen. Hij is er in ieder geval een keer uit geweest want hij zit verkeerd om gemonteerd, met de vaste cup en de lange kant van de as links ipv rechts.
De wielen zijn 28 x 1½, met voor een transportfietsnaaf en dikke spaken, maar de velgen zijn volgens mij niet de originele. Niet alleen zijn ze erg dun en licht, ook de gaten voor de spaaknippels zijn tamelijk lomp uitgeruimd om er dikkere spaken in te doen dan waar ze eigenlijk voor zijn bedoeld.
De bagagedrager is van het merk Aladdin, die zal wel later zijn toegevoegd maar niet al te veel later denk ik, hij is in ieder geval net zo roestig als de rest van de fiets.
Het achterspatbord is niet origineel, het voorspatbord wel maar dat is niet meer te redden. Beide uiteinden zijn verdwenen, het restant is op twee plekken gescheurd en het ophangoogje is afgebroken.
Rest de vraag wat ik er nu mee ga doen. Eigenlijk wou ik ‘m vooral hebben voor het crankstel en de voordrager, maar stiekem vind ik het nu wel een beetje zonde om ze van deze fiets af te halen. Die onderdelen zijn al 95 jaar bij elkaar! Maar de fiets opknappen wordt wel een klusje. Hij heeft ooit een frontale aanrijding gehad, waardoor het frame behoorlijk is opgereden en de binnen-balhoofdbuis van de vork is verbogen. Dat krijg je als je een vork met versterkte scheden monteert in een frame met een enkele bovenbuis en een 1 inch balhoofd. Het stuur is aan beide zijden naar binnen gebogen en aan de linkerkant in de lengte gescheurd. Dat kan denk ik wel weer worden gelast, maar ik vraag me wel af hoe ik het frame en de voorvork ooit weer recht ga krijgen. En dan moet ik nog originele spatborden van Nederlandsche Kroon zien te vinden, of iets wat er genoeg op lijkt. De onderdelen overzetten op mijn transportfiets is wel een veel makkelijkere optie… Wat vinden jullie?
Rob