Tag: houten

Reparatie houten handvat

Vorige week had ik een ongelukje met de Joka/Magneet stafiets. Die stond niet stabiel genoeg, en viel om, waarbij een van de houten handvatten versplinterde.

Nu heb ik handvatten genoeg ter vervanging, maar niet precies dit houten model. Al zal die er niet mee uit de fabriek zijn gekomen, verander ik liever niet van stijl handvat, omdat dit nou juist een van de kenmerken is wat hem herkenbaar maakt. Ik zou een nieuw exemplaar kunnen maken, maar dat zou niet matchen met de ander kwa uiterlijk. Ik kon ook geen ander exemplaar vinden, dus maar besloten het handvat te repareren.

Dat ging in eerste instantie best aardig. De tientallen stukken in elkaar gelijmd, met Pattex secondenlijm, in gel vorm. Alleen aan de achterkant ontbrak nog wel wat, omdat het daar zo versplinterd was dat ik niet alles terug kon vinden.

Het meest beschadigde deel heb ik verwijderd, en een stukje essenhout op maat gemaakt en ingelijmd, en vervolgens netjes afgewerkt. Wat kieren die nog open waren heb ik gevuld met een mengsel van lijm een houtvijlsel.

Ik heb nog getracht het reparatie stukje wat meer te laten lijken op de rest, door het met een vuile lap in te wrijven. Maar de dichtere delen van de jaarringen nemen het vuil niet op. Maar goed, dit komt toch aan de onderkant, dus zal niet zo opvallen. Het voelt nu in ieder geval weer goed in de hand.

Jeroen

Ons bent zuunig!

Net als bij het onderwerp uitpakken te gebruiken onderdeel kom je soms onderdelen tegen die ooit herlakt zijn. Dat was waarschijnlijk niet ongewoon vroeger, omdat ook veel Rijwielen terug gingen naar de fabriek om gereviseerd te worden.

Daar zou ik wel meer over willen weten bijvoorbeeld, speelt dit meer tijdens de crisis in de jaren ’30 of vanwege de schaarste na de oorlog? En kwam het in de grote steden of het platte land meer voor? Dat men dan zelfs uit hout pedaal blokjes maakte en gebruikte. Wel ongemakkelijk dat men dan de moertjes en schroefdraden mee lakten.

Marcel

Advertentie uit De Nederlandsche Rijwielhandel, 1942:

De Nederlandsche Rijwielhandel staat in dit jaar vol met advertenties voor houten banden, handvatten en pedaalblokken, als ook het repareren van banden vanwege het gebrek aan rubber. Ook wordt vollop aangeboden om rijwielen te moffelen, conussen te slijpen etc. Met moest wat om in die tijd rond te komen, en ook om rijwielen nog op de weg te houden. Zie ook Bandennood. Zie ook de gedigitaliseerde uitgaven van De Nederlandsche Rijwielhandel uit 1942.

Jeroen

Bandennood

Zoals algemeen bekend was er tijdens de Tweede Wereldoorlog een grote rubber schaarste. Hoe dat nou precies zat was mij nog niet veel van bekend. In ieder begonnen de problemen met rubber invoer al in 1939, en werd het Rijksbureau voor Rubber opgericht om de bandenhandel te reguleren. In het vakblad “De Rijwielhandel” blijkt dat na de inval van Duitsland, direct een verbod volgt op de handel in petroleum en banden voor auto’s en motoren. Dit resulteerde aanvankelijk en een grote toename aan aanschaf van rijwielen. Maar in 1942 wordt de bandenschaarste zo groot, dat allerlei noodmiddelen worden geraadpleegd om rijwielen nog op de weg te houden. Dit blijkt ook uit de advertenties in “De Rijwielhandel” in 1942:

En deze uit 1943:

Voorbeeld van zulke houten bakfietswielen is hier te vinden.

Verder hield men zich gaande door handel in vulcaniseer apparaten om banden te repareren, moffelen van fietsen, slijpen van naafonderdelen etc. Hieruit blijkt dat de rijwielproductie en -handel in die tijd volledig stil was komen te liggen, en dat men op die manier nog probeerde brood op tafel te krijgen.

Verder in 1943 worden de publicaties van het vakblade “De Rijwielhandel” wel heel summier, en verdwijnen alle advertenties, en in 1944 en 1945 tot het einde van de oorlog zijn geen uitgaven meer van het blad.

Dit begint weer enkele maanden na de bevrijding, waarbij vele fabriekanten laten weten dat ze nog bestaan en weer gaan opstarten, zoals hieronder Roelofsen en van der Wiel (Standaard/Roelewiel):

In 1946 komt de handel in nieuwe banden weer op gang:

Tot en met 1948 lijkt er nog maar zeer beperkt aan rijwielen geproduceerd te worden, en verkopen de meeste rijwielproducenten importrijwielen uit Engeland, Frankrijk etc. Ook blijven banden nog schaars, waardoor zelfs in 1947 nog steeds geadverteerd wordt voor houten bakfietswielen:

10 februari 1948 is de ratsoenering van rijwielen en rijwielbanden opgeheven.

P.s. nog een mooi voorbeeld van een binnenband uit de jaren ’40 van Ronald, die bijna uit meer plakkers dan binnenband bestaat: