Restauratie bakfiets van Jeroen deel 9: lagers

Vanavond zou ik het balhoofdlager even aan pakken en de trapas erin zetten. Helaas wat tegenvallers. Ik had het balhoofd zojuist uit elkaar gehaald, en verwachtte eigenlijk alleen nieuwe kogels en vet erin te moeten doen. Helaas:

De onderste conus is kompleet verroest. Die gaat er dus niet meer op. De onderste cup viel er zo uit. Die moet dus goed vastgezet worden. En de conus van de balhoofdas is ook goed versleten. Nu heb ik nog een NOS balhoofdas liggen dus maar eens kijken of ik die kan gebruiken. Ook had ik de verkeerde maat kogels ervoor. Ik dacht dat er 5/16″ in zat, maar dat is 9/32″. Eens kijken of ik die nog heb, anders moet ik die nog even bestellen.

Ik had niet lang geleden er nog een andere trapas ingezet. Per ongeluk had ik toen een kortere gepakt dan ik dacht, waardoor er zeer weinig ruimte tussen de linker crank en achtervork overblijft. Om dat te verhelpen wilde ik er een langere in zetten. Helaas ligt de conus net te diep, waardoor de stofkap aan ligt. Dus daar moet ik morgen nog even wat gaan wisselen.

Update: NOS onderste conus gevonden, dus die gaat erin. Helaas was de bovenste conus van de NOS balhoofdas gesloopt, dus die as kan ik niet gebruiken. Ik heb nog losse NOS boven conussen, maar die zijn helaas net te klein.

Jeroen

Vervolg op:
Restauratie bakfiets Jeroen
Restauratie bakfiets Jeroen deel 2: weer aan de bak
Restauratie bakfiets Jeroen deel 3: zijpanelen weer in elkaar
Restauratie bakfiets Jeroen deel 4: schuren van de bodemplaat
Restauratie bakfiets Jeroen deel 5: frame uit elkaar
Restauratie bakfiets Jeroen deel 6: frame kaal en in de grondlak
Restauratie bakfiets van Jeroen deel 7: bladveren, spatbordsteunen
Restauratie bakfiets van Jeroen deel 8: oliën en verven

Doortrapnaven en balhoofden

De afgelopen dagen lekker aan het puzzelen geweest. Ik heb een flink deel van de onderdelen voorraad van Abram overgenomen, waaronder balhoofden, trapassen en weer een transport doortrapper naaf. Ik heb nu van de 5 Fichtel & Sachs doortrap naven er in ieder geval 3 kompleet en werkend kunnen maken:

De achterste was al opnieuw vernikkeld door Abram. De andere twee zijn ook van Abram afkomstig. Eentje was al kompleet (jaren ’30), maar heb ik even de lagers nagekeken, en opnieuw gesmeerd. De andere was een lege huls uit de jaren ’20. Daar heb ik het binnenwerk uit een andere naaf ingezet (uit deze), waarvan de schroefdraad voor het tandwiel helaas niet bruikbaar is (er is een kleiner schroefdraad op getapt, waardoor tandwielen niet passen). Die naaf blijkt toch ouder dan de as en conussen deden vermoeden. Die gaven namelijk 1929 als jaartal. Maar de cups zijn uit 1924 en 1925. Dus was die as er pas 4 jaar later ingezet, of was die gewoon niet origineel? In ieder geval waren de cups zeker origineel, want de olie geleidende buis zat er nog in en was onbeschadigd.

Verder nog wat aan het puzzelen geweest met een doos balhoofden. Ik heb nog niet zoveel verstand van de maten die werden gebruikt. Maar ik meet binnenbalhoofdbuis diameters van 30, 32.2 en 33mm onder de balhoofden. Wat precies waarbij hoort is een beetje gokken, met name de bovenmoeren. Maar dit lijkt het meest waarschijnlijke:

Twee setjes zijn nog NOS, een nikkelen en verchoomde set. Bij de nikkelen set zijn twee delen wel flink roestiger dan de rest, dus mogelijk niet origineel onderdeel van die set. Verder nog wat los spul:

En verder nog een partij trapassen, normaal en transport gemengd. Hier zoals ik ze net had uitgepakt, en al even aan het puzzelen geweest om wat assen kompleter te maken:

Ook wat aparte inslag cup maten. Naast de welbekende 40, 45 en 45.4mm, ook 41, 42, 42.7 en 44mm. Ook enkele hele grote BSA cups (helaas geen 36mm voor Magneet stafietsen), waarvan eentje al naar Charles is vertrokken.

Verder nog een aantal kettingschermen, maar die heb ik nog niet uitgepakt.

Jeroen

Banden en lagers bakfiets

Toen ik gisteren terugkwam van een weekje vakantie, vond ik mijn bakfiets op twee lege voorbanden. Terwijl ik de band openmaakte viel me op dat deze vol met kleine scheurtjes zat, ondanks dat die een paar maanden geleden ook al vervangen was, en de vorige precies hetzelfde had. Beide nieuwe binnenbanden van Schwalbe. Ik heb maar eens even contact met ze opgenomen om mijn ongenoegen hierover te melden.

Dit was overigens deze keer niet de oorzaak van de lekke banden. Beide voorbanden waren lek, en de andere had niet die scheurtjes. Blijkbaar is er een of andere onverlaat aan het prikken geweest ? En nog vrij kort ook voordat ik terugkwam, want een band was nog aan het leeglopen.

Als ik dan toch bezig was, gelijk even de lagers van de wielen aanpakken. Ik wist dat in ieder geval de kogels niet goed meer waren. Een tijdje terug vond ik dat dat de oorzaak was waardoor mijn bakfiets aan een kant een piepend geluid maakte. Toen had ik geen 5/16″ kogels voorhanden, en hem alleen maar even opnieuw gesmeerd, wat in ieder geval het piepen had verholpen.

Die kogels waren inderdaad wel op:

De conussen en cups ook gelijk maar even gecheckt. De binnenste conussen en de cups waren in ieder geval goed. Maar beide buiten conussen niet. Links, waar het piepende geluid vandaan kwam:

Duidelijk versleten. En rechts al niet beter:

Die is eerder aangetast door roest. Hier zaten ook kleinere kogels in waardoor deze niet op het meest pokdalige oppervlak liepen. Maar ideaal is het niet.

Beide naven hadden niet de originele doppen meer. Toen ik de gereviseerde wielen bij Jo van Uitert had besteld, zaten er vervangende plastic doppen op. Later had ik daar repro aluminium doppen van Toon Mensinck op geplaatst. Voor de revisie zullen de buitenste lagers waarschijnlijk een lange tijd aan de elementen zijn blootgesteld, wat ze geen goed hebben gedaan. Dus als je geen doppen hebt, ik zou er achteraan gaan als je je lagers wilt behouden. Zowiezo ook aan te raden om eens in de zoveel jaar je lagers te inspecteren, zeker bij een bakfiets die altijd buitenstaat.

Ik had een tijdje terug al op de beurs een setje NOS assen gekocht, want je weet maar nooit. Overigens een mooi systeem waarmee die conussen worden geblokkeerd. Die komen nooit zo maar per ongeluk los:

De wielen en banden zitten er weer op. Nou maar hopen dat die banden voorlopig gespaard blijven! In ieder geval zijn nu gelijk ook eindelijk alle lagers in top conditie.

Jeroen